Badania i rozbudowa Stacji Polarnej UAM na Spitsbergenie
Wiadomość, opublikowana 02-11-2015
Od czerwca do października trwały badania prowadzone przez pracowników i doktorantów UAM na Spitsbergenie. W minionym sezonie przeniesiono i rozbudowano Stację Polarną położoną w zatoce Petunia, której otwarcia w nowej lokalizacji dokonała delegacja pod przewodnictwem JM Rektora UAM prof. dr. hab. Bronisława Marciniaka.

Po ponad trzech miesiącach zakończyły się w bieżącym sezonie działania ekspedycyjne Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na Spitsbergenie (archipelag Svalbard). Tegoroczna kampania składała się z kilku etapów i stawiała przed sobą szereg celów naukowych oraz logistycznych. Pierwsza grupa naukowców, doktorantów oraz studentów wyruszyła na wyprawę z końcem czerwca, wioząc ze sobą ponad dwie tony zaopatrzenia oraz elementy nowego budynku, mającego powiększyć powierzchnię oraz komfort pracy w Stacji Polarnej UAM. Największym zadaniem technicznym tegorocznej ekspedycji było przeniesienie istniejących od 2011 roku budynków Stacji ze wschodniego na zachodnie  wybrzeże Zatoki Petunia, w związku ze stworzeniem w tej okolicy nowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz koncentracją infrastruktury badawczej w tym obszarze. Po rozmontowaniu konstrukcji dwóch budynków, przewieziono je pontonami na odległość prawie czterech kilometrów i zmontowano wraz z trzecim domkiem, uzyskując powierzchnię 40 m2, co stanowi obecnie w pełni funkcjonalne zaplecze dla prowadzenia badań terenowych planowanych w okresie od marca do października. Stacja może w okresie letnim jednorazowo zapewnić miejsce pracy dla 10-12 osób. W dniach 5-10 sierpnia wizytę na Spitsbergenie złożył JM Rektor UAM prof. dr hab. Bronisław Marciniak, który w towarzystwie Dziekana Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM prof. UAM dr. hab. Leszka Kasprzaka oraz koordynatora Sieci Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego prof. dr. hab. Andrzeja Kostrzewskiego, dokonał oficjalnego otwarcia Stacji w nowej lokalizacji. Delegacja, w której uczestniczył także prof. Ernst-Haakon Jahr z Uniwersytetu w Kristiansand w Norwegii, Prezes Agder Academy of Sciences, Doktor Honoris Causa UAM, złożyła wizytę w Biurze Gubernatora Svalbardu (oficjalnej władzy w regionie, reprezentującej norweskie prawodawstwo obowiązujące w ramach Traktatu Paryskiego, umożliwiające Polsce i innym jego sygnatariuszom prowadzenie badań naukowych na tym obszarze). Prowadzone były także rozmowy na temat nawiązania współpracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej z Uniwersytetem Svalbardzkim (UNIS), którego siedziba mieści się w Longyearbyen, największym mieście i stolicy archipelagu.

W tegorocznych badaniach na Spitsbergenie wzięły udział dwadzieścia cztery osoby, reprezentujące wydziały Chemii oraz Nauk Geograficznych i Geologicznych naszego Uniwersytetu, w tym sześcioro doktorantów oraz trzech studentów. Prace koncentrowały się głównie na realizacji pięciu projektów badawczych finansowanych z funduszy Narodowego Centrum Nauki: „Rekonstrukcja procesów geomorfologicznych w środowisku glacjalnym po Małej Epoce Lodowej” (kierownik Marek Ewertowski), „Formy żelaza w osadach  jako znaczniki pochodzenia osadów zdeponowanych w wyniku naturalnych katastrof w warunkach potencjalnych zmian klimatu” (kierownik Przemysław Niedzielski), „Reakcje kriosfery w kontrastowych warunkach wysokoarktycznych Svalbardu na tle zmian środowiskowych” (kierownik Grzegorz Rachlewicz), „Akumulacja materiału eolicznego i niweoeolicznego w środowisku peryglacjalnym i glacjalnym na obszarze środkowego Spitsbergenu (dolina Ebby)” (kierownik Krzysztof Rymer), „Wpływ recesji lodowców po Małej Epoce Lodowej na tempo akumulacji osadów i pogrzebania węgla we fiordach subpolarnych” (kierownik Witold Szczuciński”). Terenem prowadzonych działań były nie tylko okolice Stacji Poznańskiej w Zatoce Petunia (dotyczące monitoringu środowiska przyrodniczego ze szczególnym uwzględnieniem lodowców oraz zmarzliny, m.in. we współpracy z Politechniką Poznańską w zakresie modelowania bilansu energetycznego), ale także otoczenie Longyearbyen (geomorfologia, dendrologia) oraz obszar fiordu Hornsund, gdzie prowadzono  je we współpracy z Instytutem Geologii Uniwersytetu w Tromso, w oparciu o norweski statek badawczy „Helmer Hanssen”, pobierając osady dna morskiego dla oceny zawartości w nich węgla, możliwości jego uwalniania i wpływu na zmiany środowiska przyrodniczego.

Większość  próbek osadów i skał jest obecnie transportowana do kraju, gdzie trafi do laboratoriów w celu przeprowadzenia różnorodnych analiz i dalszego opracowania wyników umożliwiając ich publikowanie w wysokiej rangi czasopismach naukowych.  Już dzisiaj można powiedzieć, że pozyskany materiał ma charakter unikatowy, ze względu na miejsca jego poboru, niejednokrotnie pochodzące z obszarów świeżo uwolnionych spod wytapiającej się pokrywy lodowcowej, do których jeszcze kilka lat temu nie było dostępu, kryjących zarówno odpowiedzi dotyczące przeszłości środowiska naturalnego Ziemi, jak i pozwalające prognozować jego dalszy rozwój.

Więcej informacji na temat Stacji Polarnej UAM oraz badań prowadzonych przez pracowników naszej uczelni w Arktyce i Antarktyce można znaleźć na stronach internetowych:


Informację wprowadził/a: Jacek Zwoliński

© Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań | tel. centrala +48 (61) 829 40 00, NIP: 777-00-06-350, REGON: 000001293

Ten serwis używa plików "cookie" zgodnie z Polityką Cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza jej akceptację.