Arkadiusz Kalin – adiunkt Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, członek Pracowni Badań nad Literaturą i Czasopiśmiennictwem Pogranicza działającej w ramach Akademickiego Centrum Badań Euroregionalnych w Gorzowie Wielkopolskim. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień teorii i historii literatury XX wieku oraz najnowszej, a także wybranych problemów kultury współczesnej, m.in. dotyczących problematyki pogranicza zachodniego. Problematyka kulturowo-literacka mitu Ziem Odzyskanych stała się tematem badawczym w ramach projektu habilitacyjnego.

WPROWADZENIE DO WYKŁADU

„W trakcie wykładu chciałbym przedstawić postkolonialną wizję mitu politycznego Ziem Odzyskanych, skupiając się na aspekcie kulturowego kolonializmu sięgającego swymi korzeniami dziewiętnastowiecznych dyskursów „niemieckiego Wschodu" i Drang nach Osten – fundujących obustronną figurę barbarzyńcy” – podkreśla dr Kalin. Mit Ziem Odzyskanych oparty został na jeszcze przedwojennych ideach nacjonalistycznych, stanowił reakcję zarówno na niemiecki kolonializm, jak i uzasadniał legitymizację posiadania polskich wojennych zachodnich zdobyczy terytorialnych. Mitologia „odzyskania" wymagała tworzenia na nowych ziemiach „tradycji wynalezionych" (E. Hobsbawm) i działań z zakresu geografii wyobrażonej (E. W. Said), czego doskonałym przykładem jest kreacja regionu nazwanego po wojnie Ziemią Lubuską. W tych praktykach ważną rolę odgrywała literatura, która służyła uzasadnieniu propagandowych tez, ale też podważała kolonialne założenia powojennego mitu oficjalnie obowiązującego w Polsce do antykomunistycznego przełomu 1989 r.